Í júní árið 2009 fékk grænlenska þjóðin lögsögu yfir náttúruauðlindum sínum en þær höfðu fram til þess dags tilheyrt Danaveldi. Náttúruauðlindir Grænlands eru gríðarlegar. Landið er meira en 2 milljónir ferkílómetrar. Núna eru 81% lands undir íshellu en því er spáð að hún muni hörfa hratt á næstu áratugum. Undan ströndum Grænlands má finna auðug fiskimið og mikla olíu en auk þess er landið auðugt af góðmálmum og jafnvel eðalsteinum. Nóg er af hreinu vatni og virkjanleg vatnsorka hlýtur að vera umtalsverð.
Þessar stórkostlegu náttúruauðlindir eru núna í eigu 58 þúsund Grænlendinga. Grænlendingar eiga því möguleika á að verða ein ríkasta þjóð í heimi, en ef illa tekst til gætu þeir hæglega orðið ein af skuldugustu þjóðum heims.
Nýlendustefna fyrri alda var möguleg vegna þess að herveldin gátu beitt yfirburðum sínum til að komast yfir auðlindir þeirra þjóða sem minna máttu sín og það þótti ekkert að því. Íbúarnir voru jafnvel hnepptir í þrældóm og gerðir að verslunarvöru. Arðrán nýlendna var mjög ábatasöm iðja og lagði grundvöllinn að ríkidæmi margra Evrópuþjóða.
Sem betur fer hefur þrælahald löngu lagst af og ekki er lengur talið ásættanlegt að ein þjóð undiroki aðra þjóð.
En hvað með Grænlendinga – getur sú fámenna þjóð með gríðarlegar auðlindir leyft sér að vera áhyggjulaus?
Auðvitað ekki. Nú eru það alþjóðleg stórfyrirtæki sem vilja byggja virkjanir, reisa álver, grafa eftir gulli og fleira í þeim dúr. Stórfyrirtækin munu að sjálfsögðu ganga eins langt og þeim verður leyft í því að láta arðinn af auðlindunum falla sér í skaut, en ekki Grænlendingum.
Erlendir fjárfestar og sjóðir munu bjóða þjóðinni lán svo hún geti átt hluta í virkjunum og verksmiðjum, en hér verður hættan sú að vextirnir muni éta upp allan arðinn af auðlindunum.
Eflaust eiga Grænlendingar ágæta leiðtoga sem vilja gæta hagsmuna þjóðarinnar, en freistingar munu verða á hverju strái. Dæmin sanna að alþjóðleg stórfyrirtæki virðast telja það ómissandi hluta af samningagerð að reyna að múta samningamönnum og jafnvel stjórnmálamönnum ef þess þarf.
Í júní 2009, þegar drottning Dana færði Grænlendingum yfirráð yfir auðlindum sínum, gat ég ekki varist þeirri hugsun að nú hefði þrengt svo að gamaldags nýlendustefnu að hún væri einfaldlega orðin óarðbær. Fram væri komin mun skilvirkari aðferð við að koma arði af auðlindum smáþjóða í „réttar“ hendur.
Nýlenduveldin eru hætt að ræna nýlendur og hneppa íbúa þeirra í ánuð. Í þeirra stað eru komin alþjóðleg stórfyrirtæki og fjárfestingasjóðir sem boða mikil tækifæri sem því miður geta snúist upp í skuldaþrælkun.
Vonum að Grænlendingar gangi hægt inn um gleðinnar dyr.